In deze tijden van pandemie worden we dagelijks middels gezellig kleurrijke grafieken geconfronteerd met (onheilspellende pauze) De Dood. Bij het intikken van dit woord op mijn laptop hoor ik onbewust meteen een dreigend Wagner-akkoord aanzwellen. Vreemd genoeg niet op een monumentaal kerkorgel maar eerder op een lullig klinkende synthesizer zoals Dick Maas die gebruikt in zijn onvolprezen Nederhorror-film De Lift. In de stroom artikelen over de dood (vanaf nu gewoon weer zonder hoofdletter) krijgt de laatste tijd een bonte stoet bekende, minder bekende of volstrekt onbekende Nederlanders ruim baan om ons uit te leggen hoe ze hiermee omgaan. Met name de Volkskrant ontpopt zich de laatste tijd als de Uitvaartbode: bijna dagelijks mogen mensen uitvoerig vertellen over het verlies van dierbaren, het aftakelproces van dementerende ouders en de bij voorbaat verloren "strijd" tegen ongeneeslijke ziektes. Dat deze publicaties troostend kunnen zijn voor zowel voor de lezer als schrijver en ze de nodige handvatten bieden tijdens rouw en verlies, zal niemand betwisten. Zo is het in 2013 voor Isa Hoes ongetwijfeld louterend geweest om over het leven en dood van de betreurde Antonie Kamerling te schrijven.
In haar bestsellende kielzog volgde een lange reeks boeken van andere min of meer bekende mensen die de lezer deelgenoot maakten van hun rouwverwerking. Het is een waar genre geworden. Dat een boek van de ene BN'er over de dood van een andere BN'er commercieel gezien twee keer woordwaarde is, zal niet opzettelijk zijn, maar is wel een aangename bijwerking van deze doehetzelf-therapie. Helaas is het slechts weinigen gegeven hier echte literatuur van te maken en de valkuilen van goedbedoelde clichés en tegeltjeswaarheden te vermijden. Alleen Tonio van A.F.Th. van der Heijden en I.M. van Connie Palmen staan wat mij betreft op grote hoogte, maar ik houd mij aanbevolen voor suggesties. In een van die vele Volkskrant-artikelen merkte iemand op dat wij, door de steeds betere medische wetenschap en het oprekken van de gemiddelde leeftijd, de dood als een "nederlaag ervaren". En dat we menen "recht te hebben op een lang en gezond leven". De dood, hoewel onherroepelijk, is een gebeurtenis waar we niet of nauwelijks bij stil willen staan. Of zoals Woody Allen ooit zei: "It's not that I am afraid to die, I just don't want to be there when it happens".
Wel hebben wij, als pragmatische Nederlanders, bijna allemaal een uitvaartverzekering. Die we vervolgens weer verstopt hebben in een mapje onder in een kast. Als de automatische kwartaalafschrijving van de Dela plotseling op een schermpje opduikt, swipen we die snel bezwerend weg. Mijn geliefde en ik zitten inmiddels in de leeftijdscategorie waar de statistieken meedogenloos toeslaan. Met enige regelmaat "hebben" we een begrafenis of crematie. (Dit was overigens al het geval toen corona nog gewoon een Mexicaans biertje was.) Meestal vindt het afscheid plaats op Zorgvlied. Voor niet-Amsterdammers: Zorgvlied is die beroemde begraafplaats aan de Amstel. Als je daar ligt bevind je je in goed gezelschap. Een willekeurige greep: Martine Bijl, Christina Deutekom, Wim Duisenberg, Frank Govers, Leen Jongewaard, Reinbert de Leeuw, Ischa Meijer, Wubbo Ockels, Peter Post, Annie M.G. Schmidt, Carel Willink. Kortom, een hele chique laatste postcode.
Hoewel er ook daar op steeds frivolere manieren afscheid wordt genomen (op de bakfiets, per vlot) is het ritueel in essentie vrij traditioneel. Ontvangst, toespraken, muziek, laatste groet, koffie, cake en veel drank. Het draaien van muziek tussen de speeches is een verplicht nummer. Zo is de bekende We'll meet again top 40 ontstaan, die uiteraard onderhevig is aan de nodige verschuivingen. Helaas staat Time to say goodbye van Andrea Bocelli als een soort Bohemian Rahpsody hinderlijk lang op 1. Verder natuurlijk Imagine van John Lennon, Whitney Houston's I will always love you, One day I'll fly away van Randy Crawford en, tot mijn verbazing, De Weg van Guus Meeuwis. (Begrafenis met een zachte g. Gelukkig nooit gehoord, want dan zou ik in een ongecontroleerde schaterlach zijn uitgebarsten en dat zou zeer ongepast zijn.) In onze goedesmaak-enclave geen Sky Radio-narigheid. Wel veel Bach, Joni Mitchell en Antony & The Johnsons. En soms iets gedenkwaardigs. Het was op de begrafenis van Mario Lap. Deze local hero was van onze generatie, opgegroeid met sixties helden als de Stones, Derek & The Dominos en Jimi Hendrix. Van deze legendarische gitarist werd, na de eerste emotionele speech, het nummer Who Knows (van de elpee Band of Gypsys) gedraaid.
Mario had daarbij de uitdrukkelijke regie-aanwijzing play it loud! geplaatst. En loud it was. Bij het lezen van het draaiboek heeft de dienstdoende bode ongetwijfeld gedacht: "Ha, eindelijk mag de versterker voluit!" Ik had al bij eerdere gelegenheden geconstateerd dat de geluidsinstallatie in de aula van uitstekende kwaliteit was. De speakers hielden zich inderdaad goed, de glas-in-loodramen stonden te trillen, maar toch heeft de aula door de vele tegels een beetje een badkamer-akoestiek. Onder de aanwezigen waren, naast de oudere jongeren van onze generatie, toch ook wel veel oudere ouderen. Die zaten na twee minuten Hendrix al met de vingers in de oren of driftig aan hun gehoorapparaatjes te draaien. Helaas voor hen hadden ze nog minstens 7 minuten en 30 seconden te gaan, want de complete uitvoering werd gedraaid. LP staat tenslotte voor langspeelplaat. Het was een memorabel afscheid. Bravo Mario! Mijn geliefde en ik zijn voorzichtig begonnen met het samenstellen van onze eigen Zorgvlied Top 5. Wat mijn playlist betreft staat een drietal nummers al heel lang als in marmer gegoten. Sneak preview: in ieder geval It was a very good year van Sinatra. Voor de rest, laat je verassen. (Sorry, ik bedoel: laat je verrassen, crematie is naar keuze.) Over de definitieve muziek wordt thuis voortdurend gediscussieerd. Mijn geliefde heeft haar lijstje ook al aardig op orde. Händel zal in ieder geval niet ontbreken. Het is gelukkig niet te voorspellen wie van ons tweeën straks in de aula naar de bode zal gebaren "hij mag iets harder". Wel zijn we het erover eens dat je met een vrolijk nummer moet eindigen. Het meesterlijke Monty Python-nummer Always Look on the Bright Side of Life is al niet zo origineel meer. Wij zijn de laatste tijd zeer gecharmeerd van het nummer Zeur Niet in de uitvoering van Conny Stuart (niet in de kiem gesmoord, ze werd 96).
Want ja, aftakeling, ziekte en het gemis van dierbaren is inderdaad zwaar, maar:
Neem een grote schaar en knip in het velour
Scheld de vrouw van de notaris uit voor hoer
Doe dat allemaal
Maak een grof schandaal
Maar zeur niet, zeur niet, zeur niet
-------------------------------------------------------------------------------------------------
© 2020 Martin Mulder
Eindredactie Emilia van Heuven
Degene die dit getuigenis vandaag leest, moet het met mij en mijn familie vieren omdat het voor sommige mensen allemaal als een grap begon en anderen zeiden dat het onmogelijk was dat ik nu zes jaar getrouwd ben zonder kinderen, de dokter zei dat ik een laag aantal zaadcellen heb, dus mijn vrouw vroeg om een scheiding, ze was het beu om bij me te zijn. Ik heb mijn best gedaan, maar niets werkte. Ik dacht dat ik haar niet meer zou zien totdat ik een oude vriend van mij ontmoette die me vertelde over een tovenaar genaamd Dr.Igbinovia. , gaf ze me zijn e-mail. Postadres en mobiel nummer. Ik nam contact met hem op en hij verzekerde me dat mijn vrouw binnen drie dagen bij mij terug zou komen als ik maar bereid ben de belastingen te betalen die ik met hem samenwerk voor slechts één dag en hij bereidde een lovespell en medicijn voor mij en de laatste vertelde Hij me dat mijn vrouw komt terug. 's morgens heel opgewekt kwam mijn vrouw huilend om vergeving vragen en zei dat het het werk van de duivels was, dus ik sta nog steeds versteld van dit wonder, ik kon het me niet voorstellen, maar zodra ik klaar was met schrijven, twee maanden later mijn vrouw werd zwanger het was als een wonder dus houd je schaamte niet hij deed het voor mij en ik geloof dat hij het ook voor jou kan doen. Als je zijn hulp nodig hebt, kun je contact opnemen met zijn e-mail: doctorigbinovia93@gmail.com of WhatsApp / Viber of bel hem nu: +2348144480786 Dr.Igbinovia behandelt ook: onvruchtbaarheid, HIV / AIDS, HERPES 1/2, KANKER, hepatitis B, Als je zwanger wilt worden....
ReplyDelete