MART SMEETS: HIGHWAYMAN

Na twee jaar op Curaçao gewerkt te hebben als cameraman/regisseur voor de meest uiteenlopende programma's en omroepen, besloot ik in 1993 naar Miami te verhuizen. Hoe leuk het ook was op Curaçao, het bleef een eiland waar ik enigszins stagneerde qua technische ontwikkelingen en mogelijkheden. Ik liet dus alle producenten in Hilversum weten dat ik een nieuw basiskamp had maar dat ik, net als vanaf de Antillen, de hele regio gemakkelijk kon bestrijken. Een van de eerste opdrachten was voor Studio Sport. Mart Smeets had gevraagd of ik beschikbaar was voor een reportage over een veelbelovende jonge wielrenner, woonachtig in Austin, Texas. Ik had al eerder met Smeets gewerkt. Wielrenliefhebbers kunnen grofweg verdeeld worden in twee kampen: zij die een hartgrondige hekel hebben aan De Mart en zij die hem zeer waarderen. Hoewel ik zelf niet bovenmatig in wielrennen ben geïnteresseerd, behoor ik tot het laatste kamp. Smeets is een ouderwets bevlogen verslaggever, een woordsmid én een heer van stand die bombast en taalfrivoliteiten goed weet te doseren in zijn vakkundige commentaar.

 

Zo vloog ik dus, met mijn camera en microfoon (er was helaas geen budget voor een geluidsman) twee weken later van Miami naar Austin. Aan de bar van het Hyatt ontmoetten wij elkaar en kreeg ik, na wat gezellige small talk, uitleg over onze missie. We zouden de volgende dag gaan draaien met de kersverse wereldkampioen op de weg Lance Armstrong. Smeets (ere wie ere toekomt) had feilloos in de smiezen dat Armstrong nog veel meer in petto had en kreeg als eerste Europese journalist toestemming om hem te filmen in zijn Texaanse habitat.

 

De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik, naast het prettige vooruitzicht met Mart te werken, ook opgewonden was over het feit dat ik naar Austin onderweg was. Voor fans van Southern Rock en Americana heeft deze stad dezelfde magische klank als Nashville voor countryliefhebbers en New Orleans voor bluesfanaten. Onder anderen Janis Joplin, Stevie Ray Vaughan, Willie Nelson, Townes van Zandt en (mijn persoonlijke favoriet) The Fabulous Thunderbirds kwamen in deze progressieve enclave in het reactionaire Texas tot grote bloei.

Maar Mart, die zijn muzikale klassiekers kent (en nu als pensionado alle tijd heeft dit te laten horen op 40Up Radio) hielp mij uit de droom. Nachtelijk bezoek aan de vele muziekcafés die Austin rijk is zat er niet in, helaas. We moesten de volgende dag heel vroeg beginnen en hadden een krap schema. Alles moest in een dag gedraaid worden: interviews, sfeershots en een trainingsrit van Armstrong met een paar van zijn maatjes. Knallen dus. Dit was, naast het feit dat ik in de VS gestationeerd was, een van de redenen dat ik voor deze klus was gevraagd. Zonder te willen snoeven was mijn specialiteit: met alle beperkingen van tijd en logistiek het onderste uit de kan halen. Shoot first, ask questions later. Mart en ik namen het draaischema verder door. Naast wat shots bij Armstrong thuis op zijn flatje, waar hij met zijn roommates woonde, zouden we een groot gedeelte van de dag on the road zijn. Ik had (met eerder genoemde rockband in het achterhoofd) een Ford Thunderbird gehuurd om tijdens de trainingsrit van Armstrong de nodige shots te maken. Het was helaas een suffe jaren '90-versie van dit legendarische model, maar wel met acht cilinders. Na een tweede Budweiser zei ik tegen Mart: "Die bak staat weliswaar op mijn naam, maar af en toe moet jij even sturen, dan kan ik vanuit het open raam wat mooie close rijshots maken van Lance." Smeets keek mij verbaasd aan en zei: "Mulder, je gaat mij toch niet vertellen dat jij niet weet dat ik geen rijbewijs heb?" Dit moest ik even verwerken. Ik wist dat er een aantal rijbewijsloze BN'ers en tv-figuren waren die zich probleemloos van de ene klus naar de andere lieten chaufferen. En waarom ook niet? In Hilversum is er een taxibedrijf dat grotendeels draait op deze mensen. Maar ik was blijkbaar een van de weinigen die niet afwist van de "motorische" stoornis van Smeets. Ik begon te peinzen. Een reportage over een aanstormend wielrenner zonder rijshots? Ik legde Mart uit dat dit soort dynamische shots (die bij wielerkoersen normaal gesproken vanaf motoren gefilmd worden) onmisbaar zijn. Alsof hij dat niet wist.

"Misschien kunnen we iemand uit de entourage van Lance vinden die morgen even kan sturen," opperde ik. Maar Smeets wilde Armstrong, die met veel moeite had ingestemd met onze aanwezigheid, op geen enkele manier lastigvallen met dit soort productionele beslommeringen. We gingen naar onze kamers. Achteraf had ik toch beter naar downtown Austin kunnen gaan, met mijn kop in de herrie, want ik heb die nacht niet erg goed geslapen.

Maar 's ochtends vroeg bij het ontbijt had ik een ingeving. "Mart, jij hebt ongetwijfeld wel eens in zo'n golfkarretje gereden?" Dat was inderdaad het geval. "Nou," vervolgde ik hoopvol, "die Thunderbird die ik heb gehuurd is in feite een luxe grote golfkar. Een gaspedaal, een rempedaal en een stuur, dat is eigenlijk alles waar je mee te maken hebt..." Smeets begon tegen te sputteren. "Ik kan écht niet rijden, bovendien zijn we dan niet verzekerd en je weet hoe ze in Texas over law & order denken!" Ik wilde nog roepen: "Mart, rock-'n-roll!" maar besloot wijselijk af te wachten. De eerste opnames op het rommelige jongenskamertje van Armstrong gingen voorspoedig, de sfeer was goed, het ijs snel gebroken en we gingen op pad.

Lance en zijn fietsmaatjes verlieten al snel de bebouwde kom en we bereikten de uitgestrekte Texaanse laagvlakte ten zuiden van Austin. Voor wie daar nooit is geweest: het landschap lijkt als twee druppels water op Oost-Groningen. Voor wie nooit in Oost-Groningen geweest is: zeker doen, het lijkt er erg veel op Texas...

Ik scheurde herhaaldelijk voor het groepje uit, parkeerde dan snel de wagen in de berm, sprong met camera en statief uit de auto en kon Armstrong filmen terwijl hij op ons af reed en vervolgens voorbij zoefde. Dit deed ik met een paar variaties, maar raakte toch snel door dit repertoire heen. Bij de vijfde keer gehaast instappen greep ik mijn kans.

"Mart, zoals je ziet zijn dit kaarsrechte wegen en is er hier geen ander verkeer. Schuif op en ga achter het stuur zitten. Ik geef wel aanwijzingen!" En zo kreeg ik het voor elkaar dat Mart Smeets achter het stuur van een grote Amerikaan zat en uiterst geconcentreerd de gele stippellijn bleef volgen. Ik had de indruk dat Armstrong inmiddels het probleem, eh sorry, de uitdaging, begreep. Hij bleef gedurende een paar minuten netjes naast mijn geopende raampje rijden.

 

Ik had mijn rechteroog in de viewer van mijn camera om Lance te volgen, met mijn linkeroog hield ik de weg en Mart in de gaten. In de uiteindelijke montage heeft de editor muziek en ander geluid eronder moeten zetten, want ik bleef constant dingen roepen als: "Hij gaat lekker Mart! Gewoon in het midden blijven rijden. Prima Mart, geen tegenliggers. Ietsje gas erbij! Je gaat goed! Fractie naar links met die golfkar!" Na tien minuten had ik voldoende shots. "Langzaam afremmen, ietsje naar rechts, daar is een inham..." We stonden niet alleen stil, we waren allebei ook een beetje stil. Toen zei ik: "Goed gedaan highwayman! Morgen gaan we bij het hotel op de parkeerplaats achteruit inparkeren oefenen..."

De reportage is uiteindelijk heel mooi geworden en Smeets was zo attent bij de vele herhalingen van het verhaal van de jonge Armstrong mij alle credits voor de shots te geven.

Een goed begin dus van mijn Miami-avontuur. Of ik dit succes kon continueren? Niet echt. Daarover later meer...

 --------------------------------------------

© 2020  Martin Mulder
Eindredactie Emilia van Heuven

 

https://40upradio.nl/martsmeets/?autoplay=true