Zoals al gemeld aan mijn trouwe lezers heb ik even pauze moeten nemen qua columns. Dit vanwege de werkzaamheden aan mijn eerste boek, De Wondere wereld van de Televisie, dat medio april gaat verschijnen bij Pepper Books.Toch voel ik de behoefte zo rond de jaarwisseling even snel terug te kijken op onze collectieve annus horribilis 2020. Ik ga een poging doen, met de moed der wanhoop, dit een opgewekt tintje te geven. Bij het doorzoeken van alle foto's van dit rampjaar stuitte ik namelijk zowaar op een aantal vrolijkmakende beelden. Hieronder een hopelijk opbeurende en soms licht melancholieke diavoorstelling.Ook dit jaar maakte ik weer een paar epische fietstochten op mijn door pure spierkracht aangedreven rijwiel. Achterop een klein tassie met daarin tandenborstel, verschoninkje en een licht gekreukt overhemd voor 's avonds op het terras.
Het huidige landschap van Nederland is (ik vertel natuurlijk niets nieuws) volledig op de tekentafel vormgegeven. Ik heb zojuist het nieuwe boek van historicus Auke van der Woud, getiteld "Het landschap, de mensen" over dit onderwerp gelezen. Een aanrader.
Daarin wordt op onderhoudende wijze verteld dat, voordat de Heidemaatschappij rond 1850 orde begon te scheppen in de woesternij en moerassen, Nederland voor een groot gedeelte bestond uit "onlanden". Een prachtige term. Van die onlanden is nog maar weinig terug te vinden. Van de potloodstrepen van de voortvarende ingenieurs des te meer. Overigens vind ik die kaarsrechte kanalen in het geheel niet saai om langs te fietsen.De nieuwe wereld is ook terug te vinden bij de architectuur van de talloze gemalen die je aantreft bij dit soort waterwerken. Onderstaand gemaal bij Voorst, bij de IJssel, is hiervan een fraai voorbeeld. Wat mij betreft een perfect tiny house. Reasons to be cheerful: Ergens diep in de Achterhoek trof ik dit geweldige stukje klassieke graffiti aan. Teksten zoals deze zijn letterlijk zo oud als de weg naar Rome. Je voelt bijna de opwinding bij de puber die dit, waarschijnlijk bij het vallen van de avond terwijl zijn vriendje op de uitkijk stond, heeft aangebracht. Meesterlijk! Reasons to be cheerful: in het mooie vestingstadje Willemstad aan het Hollands Diep zag ik een beeld dat je, vanwege allerlei milieuvoorschriften, nauwelijks meer ziet: een benzinepomp midden in het oude centrum. Ingeklemd tussen de bakker en een kansloze modezaak. Met name in het donker een tafereel met een hoog Edward Hopper-gehalte.
Krijgen jullie ook zo'n jeuk van de term "designhotel"? Of nog erger: "boutique hotel"? Gelukkig gebruikte het moderne maar toch sympathieke hotelleke waar ik overnachtte in Willemstad, niet dit soort slogans. De lollige naam "Hotel Trusten" nam ik voor lief. En ik was aangenaam verrast dat op de gang maar liefst drie muzikale grootheden op een rijtje hingen: Captain Beefheart, Miles Davis en David Bowie. Nederland waterland. Een groter cliché is nauwelijks denkbaar. In veel derdewereldlanden zijn overstromingen bijna een gegeven. (En de overstroming in 2005 te New Orleans bewijst maar weer eens dat de VS ook tot die categorie behoort.) In ons land laten we de boel netjes gecontroleerd overstromen. Zoals hier mooi te zien bij de Maas pal ten noorden van Maastricht. Onze eigen Niagara Falls. 
Reasons to be cheerful: dat we niet alleen controle hebben afgedwongen over de loop van het water, maar ook over de kwaliteit ervan bewijzen deze onderstaande twee foto's. Het eerste is een horror-beeld dat sommigen van ons zich nog zullen herinneren, de gracht als open riool. Daaronder een vrolijke scène van nog geen vijftig jaar later. Op een van de vele tropische dagen van het jaar werd nu volop van bruggen gesprongen in de binnenstad. In dit geval schoonspringen in de Lijnbaansgracht. Je hoeft niet per sé van GroenLinks te zijn om dit te kunnen waarderen als een enorme sprong voorwaarts in de gracht.
Reasons to be cheerful: op een andere snikhete dag in dit moeilijke jaar zag ik deze spontane fietsenstalling langs de Lekdijk. Het was een woensdagmiddag en er waren nog geen strenge lockdown-maatregelen van kracht. Beneden aan de rivier, buiten het zicht van het verkeer, was ongetwijfeld een mooie plek waar de jongens en meiden verzamelden. Elke stad of dorp heeft zo'n locatie waar je als je jong bent heengaat om, ja om wat precies? Het woord chillen zal ongetwijfeld hier worden gebruikt, maar het is eigenlijk het tegenovergestelde van chill. Het is juist hot en koortsig. Op dit soort plekken voelde je voor het eerst de opwinding van het leven, de verliefdheden en de onrust en verwarring die daarmee gepaard gaat. In mijn jeugd was dat "De Steiger", een magische plek in Amsterdam-West bij de Sloterplas.
Op de uiterwaarden van de Lek vond ik al die geparkeerde fietsen ontroerend en dacht aan dat gedichtje van Toon Hermans. (Ja jongens en meisjes, in dit stadium ben ik inmiddels beland; geen Homerus maar Hermans.)
Hun fietsen lagen in het gras
En de ijzeren stangen omhelsden elkaar
Tien meter verder lag het jonge paar
Een smeris kwam en keek ernaar
Maar hij liet ze
Hij dacht, dat zijn zeker die twee
van die fietsen.
Hoewel ik zelf zoveel mogelijk alles op de fiets doe, heb ik de auto zeker nog niet afgezworen als vervoersmiddel. Maar waar ik vroeger heel stellig mijn voor- en afkeuren voor bepaalde merken liet blijken, laat dit mij nu volkomen siberisch. Uiteraard rij ik als net ingeburgerde bewoner van postcode 1071 in een oude Volvo V70. Maar toen laatst iemand mij vroeg van welk jaar precies, moest ik het antwoord schuldig blijven. Wel weet ik dat die bak dermate oud is dat er, naast een gleuf voor CD's, nog een gleufje is waar je cassettebandjes in kan proppen.
Het afspelen van diverse verzamelbandjes in de categorie "Vlam in de Pijp en andere trucker songs", zoals ooit in een melige bui gekocht bij een tankstation, gaf de afgelopen tijd onderweg de nodige troost. Ook vaak in de auto gedraaid: het bandje Velvet Paws. Dit is minimal music waarbij Philip Glass en Steve Reich verbleken. Het is een opname van een kat die voortdurend over een klavier loopt. Inmiddels kan ik enige logica ontdekken in de composities. Ik weet nog dat de eerste corona maatregelen voor de horeca heftig waren, maar nu ik de volgende dia zie, bleken afspraken over afstand houden, medische verklaringen op een bloknootje (nee, ik mankeer niets) goed werkbaar. Zeker op onderstaande toplocatie. Uit dezelfde periode hieronder een foto gemaakt in een van mijn favoriete cafés, "Oosterling". Deze klant heeft de bijna verdwenen gave om in een kroeg een goed boek te lezen. Reasons to be cheerful.
Amper een dag voor er officieel sprake was van een "intelligente" lockdown waren mijn geliefde en ik op de kunstbeurs TEFAF te Maastricht. Het was er toen al beduidend minder druk dan voorgaande edities, maar ik had ook dit jaar weer dat "Glamourland" gevoel. De dames zagen er prachtig uit. Ik ging als vanouds, onopvallend met een glas bubbels in mijn hand, rondlopen in de stands van de meest prestigieuze kunsthandels uit London, New York en Zürich en ving zo weer een mooie flard op:
"Excuse me, how much is this Picasso?"
"That's four and a half million, madam."
"Are these U.S. dollars?"
"No madam, Swiss franks."
Maar je hoeft niet helemaal naar Maastricht om kunst te zien. Want onderstaande installatie lag recentelijk gewoon bij mij voor de deur op straat. De expositie van dit mooie voorbeeld van accidental art duurde helaas maar drie dagen maar ik werd er toch vrolijk van. Titel zou Duchamps times nine kunnen zijn, maar elke betere suggestie is welkom.
Reasons to be cheerful: Ik zag dat het opslaghok van een bloemenman in de Rivierenbuurt is opgefleurd met een portret van een van onze grootste schrijvers. En zo zijn er voldoende lichtpuntjes aan het einde van de tunnel waar te nemen. (Hopelijk niet de koplampen van een aanstormende locomotief). En hoewel ik mijn geliefde plechtig beloofd heb niet te trutten met foto's van kleinkinderen vind ik deze wel heel mooi en symbolisch. Alles wat lekker en verleidelijk is ligt nog even achter plexiglas. Maar houd vol, het duurt niet lang voor we er weer volop van kunnen genieten! Ik wens iedereen een gezond en gelukkig 2021!
---------------------------------------------------------------------------
© 2020 Martin Mulder
Met dank aan Emilia van Heuven en Nelleke van den Bosch
Een waardig slot, Martin, met nog immer een scherp oog voor aandoenlijke details. En mbt die Duchamps, met een poster daarvan kun je nog aardig wat bijverdienen. Alvast happy new year voor jullie beiden, en pfff....wat zou ik weer graag op een terrasje met jullie dineren!
ReplyDelete